STERWENDE CHRISTENDOM?
‘N TEOLOGIE IN DIE GREEP VAN DIE TYDGEES.
JA Heyns, Sterwende Christendom? ‘n Teologie in die greep van die tydgees. Tafelberg-uitgewers, Kaapstad, 1969.
WD Jonker
Boekbespreking – Gereformeerd Weekblad 13 Februari 1970
Dr Heyns is verbonden aan de theologische faculteit van de Universiteit van Stellenbosch. In de afgelopen jaren heeft hij in het zuid-afrikaans verschillende werken gepubliceerd die allen te maken hebben met de nieuwere theologische ontwikkelingen. Ook dit boek biedt een oriëntatie met betrekking tot de eigentijdse theologie. Hij biedt eerst een bespreking van de begrippen secularisatie en secularisme. Daarna geeft hij een historisch overzicht ten einde de huidige ontwikkelingen in de theologie tegen de achtergrond van het denken in vroegere tijden te kunnen plaatsen. Daar de schrijver naast theoloog ook wijsgeer is, is hij in staat in vrij kort bestek rake typeringen te geven van de verschillende geestelijke stromingen van de afgelopen eeuwen. Vervolgens biedt hij een beschrijving van huidige tendenzen in de theologie onder de aanduidingen: rationalistisch, anti -metafysisch, a-teïstisch, supra-historisch, functionalistisch en personalistisch. In een slotparagraaf wordt de balans opgemaakt.
Het hoek van Dr Heyns is een werk dat er mag zijn. De schrijver openbaart niet alleen een zeer goede bekendheid met de nieuwere theologische geschriften, vooral ook met de amerikaanse publikaties, maar daarnaast ook een bereidheid werkelijk naar de vertegenwoordigers van de nieuwe theologie te luisteren. Daardoor is hij in staat zichzelf zeer positief op te stellen met betrekking tot de intentie van de nieuwere theologen, hoewel hij het helemaal niet eens is met hun methoden en overtuigingen. Zijn kritiek komt dus niet voort uit een miskenning van de noodzakelijkheid dat de theologie “eigentijds” moet zijn, maar uit een veroordeling van de methode en de presupposities van de vertegenwoordigers van de neomoderne theologie. Er zit een volledig theologisch programma in wat Dr Heyns in dit verband schrijft. We kunnen zijn werk van harte aanbevelen en hopen dat hij in verdere publikaties het thema van de laatste paragraaf van dit boek nader zal kunnen uitwerken.