SA AKADEMIE WETENSKAP EN KUNS: PRYSTOEKENNING
NP VAN WYK LOUWMEDALJE AAN PROF W D JONKER
Stellenbosch
4 Oktober 2001
Dit is vir my ‘n voorreg om iemand aan u voor te stel wat ‘n uitnemende bydrae gelewer het tot die akademiese denke, die intellektuele kultuur en die morele bewussyn van die Suid-Afrikaanse gemeenskap.
Prof Willie Jonker is een van die mees hoogaangeskrewe beoefenaars van die sistematiese teologie in ons land. Hy is bekend as ‘n voortreflike dosent wat met sy onderhoudende onderrig aan drie universiteite, een daarvan in die buiteland, talle studente tot verdere studie in sy vakgebied geïnspireer het. Afgesien van die stimulerende akademiese leiding wat hy as promotor en studieleier gegee het, het hy self uitgemunt as kreatiewe denker en produktiewe skrywer wat die teologiese literatuur met ‘n groot verskeidenheid invloedryke werke verryk het. Meer as 175 publikasies het uit sy pen verskyn, waaronder 20 afsonderlike boeke en kleinere monografieë, 66 wetenskaplike artikels in vaktydskrifte en bundels, en talle meer populêre en semi-populêre geskrifte.
Die aansien en erkenning wat sy wetenskaplike werk geniet, blyk uit die verskeidenheid eerbewyse wat hy reeds ontvang het. Hieronder tel die Credoprys, die Andrew Murrayprys (wat hy tweemaal verwerf het) en die Totiusprys vir Teologie van die Suid-Afrikaanse Akademie. Daarbenewens het sowel die Universiteit van Stellenbosch as die Potchefstroomse Universiteit vir CHO sy akademiese en kerklike loopbaan met eredoktorsgrade bekroon.
Naas sy verreikende invloed op en bydrae tot die akademiese teologie het prof Jonker in kerklike kringe met baanbrekende gedagtes en moedige optredes dikwels deurslaggewende leiding gegee. Sy outobiografiese werk met die titel “Selfs die kerk kan verander” bied ‘n boeiende verslag van sy intensiewe en konstruktiewe betrokkenheid by die belangrike kruispaaie in die kerklike en sosiale geskiedenis van die afgelope vier dekades. Dikwels teen sterk teenstand in, maar altyd met groot vrug, het hy die lig van sy teologiese en etiese insigte op sosiale, politieke en kulturele kwessies van openbare belang laat val.
Die Palestyns-Amerikaanse skrywer Edward Said omskryf ‘n intellektueel as “someone speaking truth to power”. Willie Jonker het as teoloog sy hele lewe lank daarna gestreef om die waarheid te praat – die “bevrydende waarheid” soos een van sy boektitels lui. As intellektueel het hy ook die durf gehad om hierdie waarheid teenoor maghebbers te praat, teenoor kerkvorste en kulturele voormanne, teenoor politieke leiers en sosiale gesagsdraers.
Prof Jonker was vir jare die skrywer van die veelgelese rubriek “Geestelike Waardes” in Die Burger en Beeld. Hierin het hy weekliks allerlei lewensvrae vanuit ‘n morele en godsdienstige gesigspunt aan die orde gestel en met sy heldere en bevatlike formulering gehelp om geestelike rigting te gee, en veral ook om ‘n etos van besinning by sy talle lesers te wek. Verre van moralistiese voorskrifte te deklameer, het hy by sy leser ‘n aanspraak gemaak op selfstandige denke, en so die ontwikkeling van ‘n volwasse, kritiese geesteslewe help bevorder.
Meneer die Voorsitter, Willem Daniel Jonker is na my mening ‘n verdienstelike en waardige ontvanger van die NP van Wyk Louwmedalje vir 2001 en ek dink dat Van Wyk Louw self hierdie toekenning aan sy oud-predikant en persoonlike vriend met groot genoegdoening sou begroet het.
Hennie Rossouw