WIE IS ’N HELD?
Die Burger, 8 Oktober 1977, bladsy 8
(opmerking: in die ou bedeling was 10 Oktober gevier as Heldedag of ook [Paul] Krugerdag.)
Dit is goed dat ons elke jaar op 10 Oktober die geleentheid het om terug te
kyk na die verlede en die lewens en dade van mense in herinnering roep wat op die een of ander tydstip in ons geskiedenis ’n helderol gespeel het.
Wat is dit wat ’n mens tot held maak? Dit is ongetwyfeld die wyse waarop hy in ’n oomblik van krisis bereid is om met agterstelling van sy eie persoon en belang die uitdaging van die oomblik te aanvaar en positief daarop te reageer. Die aard van die krisis sal van geval tot geval wissel, net soos die aard van die uitdaging waarvoor ’n mens gestel word en die daad wat in die situasie verlang word. Maar wat in alle gevalle dieselfde bly, is die eis dat op die juiste oomblik gedoen moet word wat noodsaaklik is om die krisis te probeer afweer, sodat die kwaad gestuit en die beswil van die medemens bevorder kan word.
Dit is nie soseer die graad van sukses wat behaal word, wat ’n daad tot heldedaad maak nie; dit is die heroïese kwaliteit daarvan. Selfs ’n daad wat misluk, kan nog die simbool wees van die soort totale offerbereidheid wat die openbaring is van die beste wat in die mens is. wanneer hy in die aangesig van gevaar en selfs van ondergang die goeie doen. ’n Heldedaad is ’n daad waarin die mens homself vergeet en bereid is om homself in die spel te plaas vir iets wat groter is as hyself. Juis daarin kom sy grootheid tot openbaring.
In elke heldedaad sit daar ’n heenwysing, hoe flou en gebroke ook al, na die selfprysgawe van onse Here Jesus Christus aan die kruis. Selfs ons grofste sonde en ergerlike verwording, selfs ons miskenning van die openbaring van die ware mensheid in Christus kan nie die feit uitwis dat ons deur God bedoel is om te wees soos Hy is en in plaasvervangende liefde die kwaad af te weer deur onsself onder die kruis te stel nie.
As ons dit so verstaan, is dit duidelik dat daar baie meer helde is as net diegene wat letterlik hul lewe in die spel plaas vir die redding of beskerming van andere. Ook op die gebied van die gees word van ons heldedade verwag. Elkeen wat bereid is om in die geestelike krisis waarin ons verkeer, sy eer, populariteit, posisie en gerief op die spel te plaas ter wille van ’n getuienis vir waarheid en geregtigheid, en ten diepste vir die uitlewing van die volle betekenis van die evangelie, is op sy manier ’n held.
Ons tyd het ’n groot behoefte aan mense wat die geestelike nood van die tyd kan herken en met die volle inset van hul persoon ’n positiewe antwoord daarop wil bied. In elk geval sal die geskiedenis ons geslag beoordeel in die lig van die vraag of ons in ’n tyd van beslissing heroïes in ons lewenshouding was, en of ons in selfsug slegs aan onsself gedink het. – WDJ